De aanhoudende oorlog in Oekraïne en nieuwe sancties tegen Rusland zorgen voor onrust op energiemarkten. Dat is direct terug te zien in hoge prijzen voor onder meer stroom, gas en benzine.

Ook op andere fronten worden consumenten op de proef gesteld. Zo zijn de hypotheekrentes nog altijd relatief laag, maar ze lopen wel gestaag op.

De situatie op beurs wordt door twee ontwikkelingen bepaald. Aan de ene kant heb je het geopolitieke conflict in Oekraïne dat voor veel onzekerheid zorgt. Aan de andere hand heb je de centrale banken die hun goedkoopgeldbeleid afbouwen om de inflatie te beteugelen.

In maart is de aandelenmarkt na een zwakke start weer redelijk opgekrabbeld. Het blijft echter afwachten hoe de beurs gaat reageren op de verdere ontwikkeling van de economische groei en de inflatie.

Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?

Bekijk hieronder de Blik op je Geld van maart 2022:

Download hier de app voor Upday Nieuws

Huizenprijs: weer 20% erbij

Huizenprijzen zijn in februari iets minder hard gestegen dan een maand eerder, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Maar bestaande koopwoningen waren afgelopen maand wel weer dik 20 procent duurder dan in dezelfde periode een jaar eerder.

In januari ging het nog iets harder met een recordstijging van de huizenprijzen van ruim 21 procent. Vergeleken met het meest recente dieptepunt op de huizenmarkt van juni 2013, zijn huizenprijzen gemiddeld bijna 92 procent gestegen.

Economen van Rabobank verwachten dat de huizenprijzen ook in 2022 hard blijven stijgen, met een gemiddelde toename van 17 procent. Op regionaal niveau worden de sterkste stijgingen van de huizenprijs verwacht in Flevoland, de Noordelijke provincies, Utrecht en Zeeland.

Verder denken de kenners van de bank dat de stijging van de hypotheekrente een matigend effect hebben kan hebben op de toename van huizenprijzen.

Verder blijkt uit de Woontoegankelijkheidsmonitor van geldverstrekker BLG Wonen, onderdeel van De Volksbank, dat de woningmarkt vrijwel op slot zit voor huishoudens die tot twee keer modaal verdienen. 

Lees ook: Dit zijn 20 gemeenten waar het relatief makkelijk of juist erg lastig is om een betaalbaar huis te vinden

Hypotheekrente: stijging zet door

bron: De Hypotheekshop
bron: De Hypotheekshop

De stijging van de hypotheekrentes stokte eind februari even, nadat Rusland Oekraïne binnenviel. Maar inmiddels zitten hypotheekrentes weer in de lift.

De rente voor de populairste rentevaste periode van 20 jaar is afgelopen week opgelopen tot gemiddeld 2,5 procent (zonder NHG-verzekering). Voor 20 jaar vast met NHG betaal je gemiddeld 2,06 procent rente.

Vanuit historisch perspectief zijn hypotheekrentes nog altijd laag, maar dat neemt niet weg dat er sinds begin dit jaar forse stijgingen hebben plaatsgevonden. In absolute zin is 20 jaar vast sinds begin dit jaar het hardst gestegen, met 0,67 procentpunt.

Lees ook: Stijging hypotheekrentes zet door: 10 jaar vast relatief harder omhoog dan 20 en 30 jaar vast

Hoe de hypotheekrente zich ontwikkelt, is lastig te voorspellen. Dit komt onder meer doordat er tegengestelde krachten aan het werk zijn.

Aan de ene kant kan de hoge inflatie centrale banken dwingen om rentes te verhogen , wat ook opwaartse druk op hypotheekrentes geeft. Aan de andere kant zou een economische recessie centrale banken juist voorzichtiger kunnen maken om rentes te verhogen en dat kan weer een matigend effect hebben op de hypotheekrentes.

Financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep verwacht voor de middellange termijn een stijgende hypotheekrente, maar de tijd moet leren hoe groot deze zal zijn.

Lees ook: Scenario's voor de hypotheekrente: hoge inflatie kan rente verder omhoog duwen

Sparen: gapend gat tussen inflatie en spaarrente

De hoge inflatie is hoe dan ook slecht nieuws voor spaarders. De bovenstaande grafiek oogt inmiddels als een diep ravijn met de inflatie aan de top van de berg en de rente op spaargeld op de bodem. De hoogste variabele spaarrente voor vrij opneembare rekeningen bedraagt een schamele 0,05 procent, blijkt uit data van spaarinformatie.nl.

De Nederlandse inflatie kwam in februari uit op liefst 6,2 procent, net onder de piek van 6,4 procent vam januari, meldde het CBS.

Het effect van hogere prijzen voor benzine, diesel en stroom na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne is in dit cijfer nog nauwelijks meegenomen. Het einde lijkt van de stijging van prijzen van goederen en diensten lijkt dus nog niet in zicht.

Het Centraal Planbureau verwacht voor heel 2022 een gemiddelde inflatie van 5,2 procent. En in een somber scenario kan de gemiddelde prijsstijging zelfs 7,9 procent bedragen.

Daarmee zien spaarders hun geld harder verdampen. Zij kunnen immers steeds minder kopen van hun opgepotte euro's.

Lees ook: Zoveel wordt je spaargeld in 2022 minder waard door hoge inflatie, als je €50.000 tot €200.000 op de bank hebt

Beurs: tussen hoop en vrees

Een belangrijke gebeurtenis voor de beurs in maart was de renteverhoging door de Federal Reserve. De Amerikaanse centrale bank heeft voor het eerst sinds 2018 de rente met een kwart procentpunt verhoogd. Ook kondigde de centrale bank nog eens zes renteverhogingen dit jaar aan.

Dit markeert het einde van ruim een decennium waarin de Amerikaanse centrale bank beleggers hielp door lenen steeds goedkoper te maken.

De renteverhoging had opvallend genoeg geen desastreuze gevolgen voor aandelenmarkten, zoals werd gevreesd. In de VS steeg de brede S&P 500-index sinds het dieptepunt van 7 maart flink. En ook de Amsterdamse AEX-index is wat opgekrabbeld.

Toch wijzen diverse beursexperts op aanhoudende risico's. Zo stelt de Amerikaanse beursgoeroe Jeff Gundlach van DoubleLine Capital dat de beurs verder onder druk komt te staan op het moment dat de Amerikaanse centrale bank de reeks van 6 nieuwe renteverhogingen uitrolt. Hij denkt dat de piek op aandelenmarkten is geweest en verdere dalingen op de loer liggen.

Beursexperts Michael Nabarro en Gökhan Erem bespreken in deze analyse de vraag of het echt over is met de pret op de beurs, nu de centrale banken hun goedkoopgeldbeleid staken.

Lees ook: Waarom Amerikaanse beurzen zo veerkrachtig zijn: let op dit belangrijke technische patroon!

Benzine en diesel: nieuwe piek

Tanken is al lang niet zo duur geweest als in maart. Een liter ongelode benzine kostte op 14 maart gemiddeld 2,34 euro, blijkt uit data van tankpasaanbieder Travelcard die het CBS bijhoudt. Benzine is daarmee nog een stukje duurder dan in februari.

Voor een liter diesel betaalde je op 14 maart gemiddeld 2,22 euro.

De prijzen aan de pomp reflecteren de ontwikkeling van de olieprijs. De prijs van Brent-olie, de maatstaf voor olie uit Europa, piekte in de eerste week van maart op bijna 128 dollar per vat. Sindsdien zijn olieprijzen ietwat gedaald, maar ze staan nog steeds op hoge niveaus in historisch perspectief.

De hoge olieprijzen hebben direct te maken met de oorlog in Oekraïne en de boycot van de Russische olie door de Verenigde Staten. Ook de EU overweegt om de invoer van de Russische olie te staken.

Deze zomer kunnen olieprijzen weer hard stijgen, tot 125 dollar per vat, verwachten kenners bij UBS. Analisten van de Zwitserse bank denken dat de wereldwijde vraag naar olie tot recordhoogte zal klimmen deze zomer, omdat reizen in de zomermaanden zal toenemen door coronaversoepelingen.

Lees ook: 8 tips om brandstof te besparen nu benzine en diesel peperduur zijn

Vaste stroomprijs: torenhoge prijzen blijven

Ook in maart blijven de energieprijzen voor stroom en gas extreem hoog. Het gemiddelde variabele stroomtarief ligt inmiddels op ruim 55 cent per kWh en het gemiddelde tarief voor 1 jaar vast zit daar nog iets boven, blijkt uit data van financiële vergelijker Pricewise.

"Het is moeilijk om  een volledig overzicht te verkrijgen van de tarieven die nu her en der worden aangeboden, maar op basis van de tarieven die wij hebben ontvangen kunnen we, na een rondje langs de velden, wel accepteren dat dit gemiddeld de tarieven zijn die nu gelden", zegt energiespecialist Tomas Bleker van Pricewise in een toelichting.

Wat de variabele energietarieven betreft is het zo dat die doorgaans eens per halfjaar worden aangepast, in januari en juli. Maar door de extreme prijsschommelingen hebben diverse energieleveranciers hun beleid aangepast. Zo verhoogt Vattenfall de variabele tarieven per 1 april en gaat Eneco dat maandelijks doen.

Lees ook: Zo kun je stroom besparen door zuiniger om te gaan met verlichting

Vaste gasprijs: nieuwe records

Bij de gasprijzen zijn de ontwikkelingen zo extreem, dat we inmiddels op tarieven van bijna 3 euro per kuub zitten.

Op groothandelsmarkten lijken gasprijzen overigens wel iets te stabiliseren: "De stabiele gastoevoer vanuit Rusland – ondanks de oorlog in Oekraïne – speelt samen met het milde weer een belangrijke rol", aldus energiespecialist Bleker van Pricewise.

Zodra de zonuren gaan toenemen zal voor het opwekken van elektriciteit minder gas nodig zijn, geeft Bleker aan. Aardgas kan dan weer gebruikt worden voor het aanvullen van de gasopslagen, die tussen april en oktober weer gevuld zullen moeten worden voor de volgende winter.

Lees ook: Thermostaat 2 graden lager: meeste Nederlanders willen daarmee €250 tot €500 besparen

Lees meer over geldzaken: